میلگرد بستر چیست؟ (Bed Joint Reinforcement)

میلگرد بستر، المانی فولادی است که در بند افقی دیوار قرار میگیرد و با مسلح کردن دیوار در برابر نیروهای زلزله باعث جلوگیری از فروریزش آن میشود، اگرچه میلگرد بستر می تواند  میلگرد آجدار معمولی باشد، لیکن معمولا میلگردهای بستر به صورت دو مفتول ساده و یا آجدار می باشند که توسط یک مفتول میانی بصورت خرپایی یا نردبانی به یکدگیر متصل هستند.

اگر مفتول میانی به شکل زیگزاگ باشد، میلگرد بستر از نوع خرپایی بوده و اگر به شکل عمود بر مفتول های طولی باشد،  از نوع نردبانی خواهد بود. میلگردهای بستر خرپایی از سختی بیش تری برخوردار بوده و استفاده از آن نسبت به میلگردهای بستر نردبانی اولویت دارد.همانطور که در تصویر ملاحظه می شود لازم است در فواصل حداکثر برابر با ۴۰۰ میلیمتر مفتول های طولی  به مفتول میانی متصل شوند.

میلگرد بستر خرپایی و نردبانی

لازم است میلگرد های بستر به شکل کامل در داخل ملات بستر مدفون شود تا از طریق ملات، پیوستگی میان میلگرد بستر و واحدهای بنایی برقرار گردد. نمایی از مقطع دیوار مسلح شده در شکل زیر نمایش داده شده است:

میلگرد بستر مدفون در ملات

دلیل استفاده از میلگرد بستر چیست؟ (Bed Joint Reinforcement)

جهت رفتار مناسب لرزه ای دیوارهای غیرسازه ای (دیوار داخلی یا خارجی)، لازم است که از انتقال نیرو از سازه اصلی به دیوارها توسط جزئیات مناسب جلوگیری شود، این امر از طریق جداسازی دیوارها بوسیله یه ماده انعطاف پذیر و عایق صوت و رطوبت انجام میپذیرد(به عنوان مثال با استفاده از پشم سنگ).

همچنین برای ایجاد پایداری دیوار تحت نیروهای داخل و خارج از صفحه از المان های قائم و افقی نگهدارنده دیوار که از آن تحت عنوان وال پست یاد میشود، از المان های مسلح کننده دیوار که از به عنوان میلگرد بستر نامبرده میشود و همچنین از  اتصالات کشویی در ناحیه اتصال دیوار به تیر یا ستون سازه استفاده می گردد. این جزئیات و نحوه محاسبه آنها، بصورت مشروح در پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ وهمچنین نشریه ۷۲۹ (راهنمای طراحی لرزه ای دیوارهای بنایی غیر سازه ای) ارائه شده است.

جزئیات میلگرد بستر پیوست ششم ارائه شده توسط این مجموعه بر اساس نیروی زلزله و باد برای دیوارهای پیرامونی و ساختمان های متداول تا ۶ طبقه ارائه شده است، لیکن برای پروژه های خاص طراح سازه ساختمان باید نسبت به انجام محاسبات مربوط به آن پروژه اقدام نماید.

جزئیات میلگرد بستر

مزایا و موارد استفاده:

• افزایش مقاومت خارج از صفحه دیوار
• افزایش شکل پذیری رفتار خارج از صفحه دیوار
• کنترل عرض و فواصل ترکهای ناشی از جمع شدگی و تغییر شکل های حرارتی
• افزایش مقاومت برشی داخل  صفحه دیوار
• افزایش انسجام دیوار در حین زلزله و کاهش احتمال فروریزش موضعی دیوار
• برقراری اتصال مکانیکی برای نمای بنایی(آجری یا سنگی)
• عدم نیاز به استفاده از واحدهای بنایی با هندسه ویژه
• عدم نیاز به تزریق دوغاب
• عدم نیاز به تغییر روند ساخت دیوار
• اتصال دیوارهای دولایه به یکدیگر
• طول وصله و طول مهاری کم به دلیل کوچک بودن قطر مفتول و ساختار شبکه ای میلگرد بستر
• امکان برقراری اتصال در دیوارهای متقاطع با استفاده از میلگرد بستر

مطابق توضیحات پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ (آیین نامه طراحی ساختمان دربرابر زلزله)، لازم است کلیه دیوارهای بلوکی با استفاده از ابزار مناسب مسلح شوند که استفاده از میلگرد بستر یکی از روشهای آسان در رسیدن به هدف آیین نامه میباشد:

دیوار خارجی بلوکی مسلح شده به میلگرد بستر

حداکثر فاصله قائم قطعات مسلح کننده ۱ متر می باشد، ولی باید  محاسبات لازم برای کنترل مقاومت دیوار توسط مهندس محاسب انجام شود و کفایت آن بررسی گردد.

درصورتیکه انتهای دیوار ستون سازه ای وجود نداشته باشد باید از وادار انتهایی استفاده نمود و یا درحالتیکه طول دیوار بیش از ۴ متر باشد نیاز به واداری میانی است، در این حالت اتصال میلگرد بستر به واداری انتهایی یا میانی مطابق شکل زیر خواهد بود:

اتصال میلگرد بستر به وادار

بهبود مقاومت خمشی دیوار:

لازم به توضیح است در دیوارهای با عملکرد دو طرفه و نیز دیوارهای دهانه افقی، میلگردهای بستر مستقیما باعث بهبود مقاومت خمشی خواهند شد. در مورد دیوارهای دهانه قائم اگرچه میلگردهای بستر به شکل مستقیم در مقاومت خمشی تاثیری ندارند، اما به واسطه بهبود عملکرد داخل صفحه دیوار و کاهش ترکهای احتمالی، به شکل غیرمستقیم منجر به بهبود عملکرد خارج از صفحه دیوارهای دهانه قائم نیز خواهند شد. ل یادآوری می شود رفتار خارج و داخل صفحه دیوارها دارای اندرکنش بوده، به طوریکه آسیب دیدگی درون صفحه میتواند منجر به کاهش مقاومت خارج از صفحه شود و بالعکس.

در مورد بلوک ها AAC با بند بستر نازک (کمتر از ۳ میلی متر) مقطع مفتول های میلگرد بستر می تواند به صورت مستطیلی (کتابی) باشد. بدین ترتیب مفتول کاملا در ملات بستر نازک مدفون خواهد شد. در این شرایط ضخامت مفتول های مستطیلی نباید از نصف ضخامت ملات بستر تجاوز کند.

فولاد مصرفی در ساخت مفتول ها لازم است دارای حداقل تنش تسلیم ۴۵۰ مگاپاسکار و حداقل تنش نهایی ۵۵۰ مگاپاسکال باشد. نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم نباید کم تر از ۱٫۲ باشد. در صورتی که تنش تسلیم از مقدار فوق کمتر باشد، در صورت تایید مهندس محاسب، استفاده از آن بلامانع خواهد بود به شرطی که نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم همچنان از ۱٫۲ کمتر نباشد.

به منظور جلوگیری از خوردگی، لازم است میلگردهای بستر به صورت گالوانیزه تولید شده و یا دارای پوشش اپوکسی باشند.

متعلقات اجرای میلگرد بستر:

گیره(Anchor):   برای اتصال قلاب به ستون (فلزی یا بتنی) و یا وادار مورد نیاز است، در اتصال به ستون بتنی می توان از تفنگ میخ کوب یا پیچ و رول پلاک استفاده نمود برای این منظور دو عدد سوراخ در بالا و پایین گیره تعبیه شده است. در اتصال به ستون یا وادار فلزی باید آن را به ستون جوش داد. این قطعه فولادی برای جلوگیری از خوردگی گالوانیزه می گردد.

قلاب(Tie):  این قطعه برای ایجاد اتصال بین گیره و میلگرد بستر مورد استفاده قرار می گیرد، و به راحتی در شکاف داخل گیرد قرار داده میشود و از طرف دیگر با توجه به قابلیت تنظیم ارتفاع در روی بلوک قرار می گیرد. این قطعه نیز گالوانیزه می باشد.

میلگرد بستر(Bed Joint Reinforcement): این محصول از مفتولهای خاص  گالوانیزه با قطر حدود ۴ میلیمتر، طول ثابت ۳ متر و عرض های ۵٫۵ و ۱۱ سانتیمتر تولید می گردد ، برای پوشش طول کامل دیوار باید در طول مشخصی با یکدیگر همپوشانی داشته باشند

متن از آرکوسازه